WhatsApp Gruplarının İşleyişi Üzerine Bir Makale

[Admin]

Ünlü iletişimci McLuhan'ın yaklaşımına göre, insan hayatı ile ilgili geliştirilen her teknoloji işlevsel olarak bir uzvumuzun uzantısıdır. Örneğin 'kılıç' elimizin, 'gözlük' gözümüzün 'otomobil' ayağımızın uzantısıdır. Bu doğrultuda uzantısı üretilmemiş internet gibi ortamların tümünü McLuhan'ı yıllar önce ülkemize tanıtan Nabi Hoca'dan aktararak 'beynimizin uzantısı' olarak görebiliriz.

Teknolojik gelişmelerin sosyal hayatımızı bir ölçüde şekillendirdiğini hepimiz biliyoruz. Bunun artılarının da eksilerinin de olması doğaldır. Önemli olan teknolojinin kullanımında geliştireceğimiz kendi kültürel kodlarımıza uygun iç düzenlemeler yapabilmek. Sosyal medya kullanımı başlı başına bir konu. Biz bu yazıda WhatsApp uygulamasının grup kullanımı ile ilgili hususları dile getireceğiz.Öncelikle ifade edelim. Bu uygulamanın iş, meslek, arkadaşlık, akrabalık, sosyal ilgi, STK yönetimi ve iletişim gibi bütün alanlarda, doğru kullanıldığı takdirde müthiş kolaylıklar ve avantajlar sağladığı bilinen bir husustur. Ancak her birimiz işimiz, mesleğimiz, sosyal ve ilgi alanlarımıza göre çok farklı WhatsApp gruplarına üye olmak durumundayız. Sözlü iletişimin dışında akıllı telefonlardaki bütün uygulamaları da dikkate aldığımızda korkunç bir yoğunluk ortaya çıkmaktadır. İşte bu yoğunluğun iyi yönetilebilmesi için WhatsApp grupları ile ilgili etik ve dikkat edilmesi gereken kurallar devreye girmektedir. Tabi ki her kural her grupta geçerli olmaz. Fakat kuralsız grup da olmamalıdır.

Şimdi bir deneme mahiyetinde ve yaşanmışlıklardan hareketle oluşan şu noktalara dikkat etmekte grup ve kişi yararı olduğuna inanıyoruz. Bir anlamda işin Âdâb-ı Muâşereti de diyebilirsiniz.

İŞLEYİŞE DAİR PRATİK ÖNERİLER
 

Herşeyden önce WhatsApp grup yöneticisi, işinin sadece grubu kurmak olmadığını asıl görevin yönetmek olduğunu bilmeli ve grubun neden oluşturulduğunu, hedefini ve kurallarını ilan etmelidir. Zaman zaman da gerekiyorsa uyarılar yapmalıdır. 'Ben grubu kurdum işleyişi beni ilgilendirmez' dememelidir. Grubun başarısı, üyelerin katılımı ve devamlılığı bir ölçüde buna bağlıdır.

Sözgelimi grup üyelerinden birinin yakını vefat ettiğinde gruptan biri bunu üyelere duyurur. Define ilişkin bilgiler verir. Fakat bütün üyeler cenaze sahibine taziyelerini buradan ayrı ayrı bildirmemeli. Bir anda grup sayısı kadar taziye mesajı taziye sahibini de üyeleri de rahatsız eder. Bu tür durumlarda grup yöneticisi tüm grup adına bir taziye yayınlar ve böylece kapanmış olur. Kişisel taziye bildirmek isteyenler ise ya doğrudan ya da başka şekilde bildirirler. Bir başka husus cuma mesajları yayınlama işidir. Yine cuma günleri her üyenin cuma mesajı yayınlaması yerine yöneticinin -eğer gerekli görüyorsa- bir mesaj yayınlaması ile karmaşa giderilmiş olur. Herkes de bu mesaja karşılık vermemelidir.

Grup ismi mümkün olduğunca kısa olmalıdır. Zira her mesaj geldiğinde grup ismi de göründüğü için bir kirlilik oluşmaktadır.

Grup yöneticisi paylaşımlarda günlük zaman konusuna ilişkin bir kuralı varsa -filan saatten sonra mesaj göndermeyin türünden- bunu ilan etmelidir.

Paylaşılan bilgilerin sadece grup üyeleri arasında kalmayabileceği bilinmeli ve bu yüzden de dikkat edilmelidir.

Sosyal ağlarda var olan bilgilerin yerli yersiz ve tekraren paylaşılması grup üyeleri arasında rahatsızlık oluşturabilir.

Olayları anında veya zamansız öğrenmenin mutsuzluğu tetiklemesi düşünülebilir.

Paylaşım metninde dedikodu yanının ağır basması, grubu bu boyuta kaydırabilir.

İzin almadan davet, kabul mekanizması olmadan kişilerin kendini grup içinde bulması, hatır için grupta kalınması kişiyi 'kerhen' üye konumuna sokar, bu da verimi düşürür. 

Grubun bir amacı olmalı ve paylaşımlar bu amaç çerçevesinde olmalıdır.

Metinde sadece büyük harf kullanılmaması, normal yazışma kurallarına riayet edilmesi gerekir.

Her yazılan mesaj mutlaka tekrar okunmalı ve ondan sonra gönder butonuna basılmalıdır. Bilindiği gibi çok hatalı kelimeler ortaya çıkmakta ve sonrasında 'tashih' gönderilmektedir.

Mesajlara ilk başlarken 'önce selam sonra kelam' düsturuyla hareket edilmeli, kısa ve öz yazılmalı. Kurulan cümleler mutlaka anlaşılır olmalıdır.
Çok sayıda kişiye hitap edildiği için mesajlar giderek özel hale gelmişse işin devamı şahsi hesaplardan sürdürülmelidir. Yani karşılıklı diyalog grubu ilgilendirmeyen bir konuma gelmiş olabilir.Evet, bu ve benzeri kurallara ne kadar riayet edilirse bu teknolojinin kazanımlarını o kadar sağlıklı yürütürüz. Nihayetinde hepimiz için geçerli olan husus; Üslûb-u beyan, ayniyle insandır.

Prof. Dr. Ahmet Emre Bilgili